La convivencialidad

Illichen ustez, ez gara gai industrializaziorik gabeko gizartea imajinatzeko. Ondorioz, hainbat zeremonia mito-poetiko aipatzen ditu. Eskola eta osasun zentroak aipatzen ditu.
( magisteritzan ezin da irakastsi irakaste hori praktikaren bidez lortzen da.)

Bizikidetatsunean, menpekotasun bat dago, Ikasteko eskolara joan behar gara. Ez dago oreka bat , herramintak zapaltzen gaitu. Eskola ez da konbibentziala. Osasun zentroetan bakarrik 5 minutu egoten dira zurekin, hurrengo pertsona etortzeko. Arlo sozialaren menpe bizi gara.

Illichek ingurumenarekin bi harreman deberdintzen ditu. Batetik autonomoa: autibobernua (erabilera balioak)
Adibdez, Oinez ibiltzeko gaitasuna, kabuz idazteko gaitasuna.

Bestetik, heteronomoa: "valores de cambio" ( kotxea, eskola, osasun zentroa...)

Bizikidetasun gizarteak, ez ditu ekoizpen heteronomoa guztiak ezabatu behar, oreka batera iritsi behar da. Ekoizpen heterono hori suntsitzen badugu, Instituzioei limiteak jartzea (eskola) eta sustatzea beste estamentu konbibentzial batzuk (alcantarillado edo liburutegiak). Liburutegiak oso konbibentzionalak dira.

Deseskolaratzeak, sustatzen du erabaki politiko bat hartzeko baldintzak bermatzea. Pentsatzea ea merezi duen eskolan teknologiak erabiltzea. Beste ikasteko modu batzuk bilatu genezake, instituziorik gabekoa adibidez.